MASALAH PENGLIHATAN
Masalah penglihatan merujuk kepada keadaan masalah yang melibatkan fungsi sebagai deria penglihatan. Secara umumnya, masalah penglihatan boleh dikategorikan kepada dua kategori yang utama, iaitu ‘buta’ dan ‘rabun’ atau ‘berpenglihatan terhad’ (Asiah, 2012). Mereka yang dikategorikan sebagai buta biasanya tidak mempunyai penglihatan langsung, dan jika mempunyai penglihatan sekalipun, keadaannya amat terhad untuk digunakan sebagai saluran untuk mendapatkan maklumat apatah lagi untuk tujuan pembelajaran. Justeru, mereka memerlukan “Braille” sebagai media bacaan ataupun khidmat ‘pembaca’ untuk mendapatkan maklumat daripada bahan bercetak. Istilah ‘buta’ boleh didefinisikan secara undang-undang atau pendidikan.
Definisi undang-undang (legally blind):
Secara undang-undang, buta didefinisikan sebagai kehilangan penglihatan sepenuhnya ataupun mempunyai ketajaman penglihatan 6/60 (20/200) atau kurang daripada itu pada mata yang lebih baik setelah diadakan pembetulan optik (pakai kanta pembetulan). Selain itu seseorang dikatakan buta jika dia mempunyai medan/lapangan/sempadan penglihatan (visual field) yang terbatas kepada 20 darjah ataupun kurang yang hanya ditentukan oleh doktor atau pakar mata.
Definisi pendidikan:
• Individu yang dikatakan buta ialah mereka yang mengalami kecacatan yang begitu teruk sehingga mereka mesti belajar membaca ‘Braille’ atau menggunakan kaedah ‘aural’ (deria pendengaran).
Tanda-tanda masalah penglihatan:
1. Ciri fizikal mata: mata merah, mata tertutup, tiada anak mata, biji mata terkeluar, inflamasi pelupuk mata, mata berair, juling, anak mata putih, dan mata kelihatan normal tetapi tidak bertindak balas terhadap benda-benda dalam persekitaran atau tidak melihat melihat tepat ke arah orang yang bercakap dengannya.
2. Perlakuan:
• selalu menggosok mata
• mencondongkan mata
• mengelipkan mata
• pegang bahan bacaan terlalu dekat dgn mata
• selalu menangis, gelisah atau marah ketika buat kerja yang memerlukan tumpuan penglihatan
• tidak tunjuk minat kpd pelajaran yang menggunakan tulisan
• menonjolkan kepala ke hadapan bila nak melihat sesuatu yang jauh
• selalu melanggar objek ketika berjalan
• keliru dengan huruf yang dibaca
• kerap tukar jarak antara bahan bacaan dgn mata
3. Aduan individu seperti: merasa pening atau loya, panas, sakit di kepala, penglihatan kabur, penglihatan berganda
Jenis Masalah penglihatan atau ‘kebutaan’
• Miopia – rabun jauh L – 1 : 12
• Hiperopia – rabun dekat P – 1 : 200
• Astigmatisme – kekaburan penglihatan
• Albinisme – mata sensitif
• Strabismus – mata juling
• Nistagmus – pergerakan mata yang tidak dapat dikawal
• Diplopia – satu objek lihat sebagai dua (double vision)
• Buta warna - merah vs jingga; hijau vs biru
(sel kon tak - lebih serius: semua nampak hitam, putih, & kelabu
menerima/hantar isyarat)
CIRI-CIRI KANAK-KANAK CACAT PENGLIHATAN
1. Perkembangan bahasa
• Pada keseluruhannya tiada perbezaan dengan kanak-kanak normal kecuali pd peringkat awal, penggunaan bahasa dihadkan kpd pengalaman visual dan lebih bersifat egosentrik.
• Kecacatan tidak jejas mereka memahami dan menggunakan bahasa
• Guna auditory sebagai deria pembelajaran bahasa (kemahiran mendengar bahasa kekadang lebih daripada kanak-kanak normal)
• Mungkin lebih bermotivasi utk menggunakan bahasa kerana pertuturan merupakan cara yang paling utama utk berkomunikasi.
2. Keupayaan intelek (IQ)
• IQ seperti kanak-kanak normal sekiranya tiada mengalami kecacatan kognitif.
• IQ boleh diuji dgn menggunakan ujian IQ non-verbal:
(a) Blind Learning Aptitude Test
(b) Intelligence Test for Visually Impaired Children
3. Keupayaan konseptual
• Berbeza dgn kanak-kanak normal dari segi cara membuat persepsi yang berpunca dpd perbezaan dalam pengalaman belajar (orang cacat penglihatan bergantung kpd pengalaman tactual dan pengalaman audio utk mempelajari sesuatu).
• Orang cacat penglihatan belajar melalui jari dan lebih berhati-hati dalam menerima maklumat daripada persekitaran.
• Oleh itu cacat penglihatan perlu lebih berusaha dan keupayaan belajar bergantung kpd strategi yang pelbagai.
• Mengalami masalah pembelajaran sebab tidak dapat melihat rangsangan yang digunakan utk pembelajaran konsep.
4. Keadaan Fizikal dan Pergerakan/mobiliti
• Fizikal berkeadaan normal daripada aspek kesihatan, ramai yang tidak mempunyai postur yang betul, kelihatan kaku dan terlalu lurus apabila berdiri atau berjalan.
• Mungkin mengalami kegemukan kerana kurang melakukan aktiviti fizikal.
• Bergerak dengan perlahan kerana takut terlanggar objek.
• Pergerakan (bergerak dlm persekitaran) merupakan satu keupayaan yang penting bagi kejayaan dlm kemahiran penyesuaian.
• Kemahiran ini bergantung kpd keupayaan spatial.
• 2 cara yg digariskan utk memperoleh maklumat spatial bagi kanak-kanak buta:
▫ peta/jalan/laluan yang berurutan yg. menggambarkan hubungan berbagai-bagai tumpuan dlm persekitaran
▫ peta kognitif (cognitive mapping)
5. Deria halangan (Obstacle sense)
• salah satu kemahiran pergerakan ialah keupayaan mengesan halangan fizikal dalam persekitaran.
• Dongengan tentang ketajaman deria:
▫ orang buta ada deria tambahan (sebenarnya mereka menggunakan deria-deria lain secara optimum).
▫ orang buta ada bakat muzik secara automatik
▫ Orang buta boleh mengesan perubahan-perubahan yang halus dlm persekitaran melalui nada atau gema yang berfrekuensi tinggi ketika mereka mendekati sesuatu objek (doppler effect).
▫ Deria halangan ini penting tetapi tidak menjadikan orang buta itu cekap, ia Cuma satu bentuk bantuan sahaja dan mudah diganggu oleh deria pendengaran.
6. Penyesuaian sosial
• Masalah personaliti: bukan masalah yang semula jadi, tetapi disebabkan oleh reaksi masyarakat yang tidak sesuai terhadap golongan ini kerana ketidakbiasaan mereka dengan orang buta.
• Kemahiran sosial agar sukar dicapai oleh orang buta. (contoh: senyum)
7. Perlakuan steorotaip
• Pengulangan pergerakan spt body rocking, gosok mata, menggerenyot muka
KEPERLUAN KHAS DALAM PENDIDIKAN: CACAT PENGLIHATAN
• PL 94-142 bertujuan memastikan semua kanak- kanak cacat menerima pendidikan percuma dan bersesuaian.
• Wujudkan RPI
• Pendidik perlu ada kefahaman tentang pembelajaran kanak-kanak cacat penglihatan
• Kanak-kanak normal: 80% - penglihatan 20% - deria lain
• Kanak-kanak buta: Peratusan pembelajaran melalui penglihatan dikurangkan dan peratusan melalui deria lain ditingkatkan (contoh: pendengaran dan sentuhan)
• Guru perlu melatih penggunaan penglihatan yg. masih ada ke tahap optimum (tidak benar jika dikatakan penggunaan deria penglihatan yang kerap boleh merosakkan mata)
• Ibu bapa, ahli keluarga, guru dan rakan sebaya adalah sumber penting utk memberi perkhidmatan bantuan dan galakan di bidang pelajaran utk membantu kanak-kanak ini mencapai matlamat hidup berdikari
PENDEKATAN PENGAJARAN: CACAT PENGLIHATAN
1. Braille
• dicipta oleh louis Braille di Perancis pada abad ke-19
• menggantikan ‘raised-line letters’
• Pada 1930an, Standard English Braille dicipta sbg kod, mengizinkan semua orang buta boleh membaca, tidak kira siapa yang melatih mereka
• Unit asas: quadrangular cell yg mengandungi 6 titik
• 2 cara tulis Braille: 1. Perkins Brailler
2. Slate & Stylus
• penting bagi pelajar buta utk hidup berdikari
• merupakan alat tulis utk orang buta di seluruh dunia utk menulis dgn mudah, cepat dan tepatKelebihan: membolehkan pelajar mencari bahagian tertentu dalam teks / ‘skimming’, mencatat nota, membaca ucapan, mencari pkt dlm kamus.
• Boleh digunakan utk menulis formula Sains, Maths, muzik dan bahasa asing.
• Guru khas membantu murid buta dlm kelas biasa utk belajar braille (boleh ajar ‘contraction’ sejak awal program.
• Murid tahun satu sudah mula diperkenalkan kpd braille.
2. Pengajaran menggunakan daya penglihatan yg masih ada (remaining sight/rabun)
• Kaedah:
1. alat pembesar (kanta pegang, tv skrin)
2. buku cetakan besar (10 pt type - 30 pt, 18 pt paling popular)
3. Guna teleskop ketika guru mengajar
4. Large-faced typewriter
5. Projector
• Alat bantu mengajar belajar hendaklah besar, berwarna, kontras, dan bilik hendaklah terang
3. Guna kemahiran mendengar dan deria lain
• Sasaran: kanak-kanak buta
• Perlu ada kemahiran mendengar yg. baik
• Dongeng: orang buta tajam dlm pendengaran
• Sumber pelajaran: bahan rakaman & khidmat pembaca, alatan yg berpusatkan deria (sentuhan, bau, rasa, menjilat, dll).
• Con: mengira: pembilang spt abakus, manik dekak, dll)
• Kaedah: perbincangan, kooperatif, dll.
4. Latihan mobiliti
• Keupayaan kanak-kanak buta menghadapi ketidakupayaan bergantung kpd sebaik mana mereka dapat bergerak di persekitaran.
• Kemahiran mobiliti mempengaruhi darjah kebebasan / berdikari seseorang (buta) itu.
• 4 kaedah: tongkat, anjing, panduan manusia, alat elektronik (laser cane, sonicguide)
5. Kemahiran hidup
• merangkumi pengurusan diri, perlakuan di meja makan, kemahiran di rumah (kemahiran domestic), kemahiran di dapur.
• Pendekatan tactile (tactile approach)
• Kemahiran tactile – kontak melalui sentuhan merupakan satu-satunya cara kanak-kanak buta belajar tentang bentuk, tekstur (texture-con: jalinan benang pada tenunan)
No comments:
Post a Comment